سنجنده های مهم در سنجش از دور | بررسی 4 سنجنده کاربردی

سنجنده ها در سنجش از دور

سنجنده ها با دریافت تصاویر در باندهای مختلف و ارسال آن به زمین امکان انجام پردازش و تحلیل سطح زمین را در اختیار کاربر قرار می دهند. هم اکنون هزاران ماهواره و سنجنده در اطراف زمین و سایر سیارات اطراف زمین قرار دارند که در حال کاوش و دریافت اطلاعات هستند. دولت ها بعضی از این تصاویر و اطلاعات را به شکل رایگان در اختیار همه علاقه مندان قرار می دهند. در این پست قصد داریم 4 سنجنده مهم را مورد بررسی قرار دهیم.

پست های مشابه:

• مفاهیم ابتدایی سنجش از دور
• پیشرفت های لندست
• مقایسه لندست 8 و 9
• سنجش از دور در زمین شناسی

سرفصل های این پست:

1. ماهواره های لندست 
2. سنتینل 2
3. ماهواره مادیس
4. سنجنده استر

 

کابرد های ماهواره لندست

اگر بگوییم که مهم ترین و پر کاربردترین سنجنده حال حاضر، سنجنده های سری لندست است، قطعا اشتباه نکرده ایم. از تصاویر این ماهواره می توان در علوم مختلف مانند محیط زیست، علوم مدیریت شهری، زمین شناسی و سایر علوم استفاده کرد. باند های 30 متری این سنجنده تصاویر نسبتا واضحی برای پایش سطح زمین ارائه می دهند. از این تصاویر در موارد زیر می توان استفاده کرد.

 

1_ لندست در پایش سری زمانی

کدام سنجنده می تواند در بحث پایش سری زمانی بهتر از لندست عمل کند؟ قطعا این ماهواره بهترین گزینه در این مورد است. تصاویر ماهواره های لندست، از سری 4 تا 9 در حال حاضر به شکل رایگان در اختیار عموم قرار دارند. ماهواره لندست 4 در سال 1982 پرتاب شد. تصاویر آن از همان زمان تا زمان پایان عملیات آن یعنی سال 1993 در اختیار کاربران قرار گرفته است. بعد از آن ماهواره های لندست 5 تا 9 عملیاتی شدند.

این توالی تصویر برداری موجب شده است تا این ماهواره به قدرتمندترین ماهواره در بحث سری زمانی تبدیل شود. از این ماهواره می توان در مباحث زیر استفاده کرد:

• پایش سیل
• بررسی خسارات ناشی از زلزله
• پایش آتش سوزی
• تغییرات شهری

 

لندست در زمین شناسی

از دیگر کاربرد های تصاویر این ماهواره می توان به استفاده در زمین شناسی اشاره کرد. هر چند توانایی آن در تشخیص واحدهای سنگی و تهیه نقشه های زمین شناسی کمتر از سنجنده هایی مانند استر است، اما نمی توان گفت که این سنجنده کاربردی در علوم زمین شناسی ندارد. مطالعات زیادی انجام شده است، که ثابت می کند، می توان از این سنجنده در زمین شناسی نیز استفاده کرد. موارد زیر کاربرد این سنجنده ها در علوم زمین می باشد.

• تشخیص واحدهای رسی
• تهیه نقشه های زمین شناسی

 

کاربردهای ماهواره سنتینل 2

سنجنده سنتینل 2 با مشخصاتی مشابه به لندست اما با دقت مکانی بیشتر می تواند تصاویر بی نظیری را در اختیار کاربران قرار دهد. این ماهواره با دقت مکانی 10 متر در باندهای مرئی  و 20 متر در nir و swir نسبت به دقت 30 متری لندست برتری واضحی دارد. معمولا از این سنجنده برای پژوهش هایی که نیاز به دقت مکانی بالا دارد استفاده می شود.

فرض کنید می خواهید میزان سلام یا چرخه رشد گیاه در یک مزرعه کوچک را بررسی کنید. واضح است که استفاده از سنجنده سنتینل دو بسیار منطقی تر است. اما اگر قصد داشته باشید به تصاویر سال های دور دسترسی داشته باشید باید از لندست استفاده کنید. تمامی این ویژگی ها باعث می شود که کاربر بر اساس هدف خود یک سنجنده را انتخاب کنید.

در جدول زیر ویژگی های سنتینل دو آورده شده است.

مشخصات باندهای سنجنده سنتینل 2

باند	نام باند	مرکز باند	وضوح مکانی
باند 1	costal erasol	0.443 µm	60
باند 2	آبی	0.490 µm	10 متر
باند 3	سبز	0.560 µm
باند 4	قرمز	0.665 µm
باند 8	فروسرخ نزدیک	0.842 µm	20 متر
باند 11	فرو سرخ طول موج کوتاه 1	1.610 µm
باند 12	فرو سرخ طول موج کوتاه 2	2.190 µm

 

موراد زیر از جمله کاربرد های این سنجنده می باشد:

• پایش سری زمانی از 2012 تا حال حاضر
• پایش سلامت مزارع
• استفاده در زمین شناسی

 

کاربردهای سنجنده استر

سنجنده استر یک تقاوت آشکار با سایر سنجنده های یاد شده دارد که این سنسور را از سایرین به شدت متمایز می کند. این تفاوت در باندهای swir قرار دارد. سنسور استر در این بخش از موج الکترو مغناطیس دارای 6 باند می باشد که کارایی آن را بسیار متمایز می کند. همچنین تفاوت دیگر آن در بخش مرئی نهفته است. این سنسور توانایی ثبت باند آبی را ندارد.

همین تفاوت آشکار می تواند توانایی این سنجنده را در مباحث علوم زمین و معدن آشکار کند. از طرفی دیگر دقت مکانی این سنجنده در باندهای مرئی 15 متر است. که نسبت به سنتینل 2 دارای دقت کمتر اما نسبت به لندست بهبود یافته است. از جمله کاربرد های این سنجنده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تهیه نقشه زمین شناسی
• اکتشاف معادن
• بارزسازی واحدهای سنگی
• تهیه نقشه پوشش گیاهی

در جدول زیر می توانید مشخصات این سنجنده را مشاهده کنید.

جدول مشخصات باند های استر

رنج طیفی	باند	طول موج	دقت مکانی
VNIR	1	0.52 - 0.60	15 متر
	2	0.63 - 0.69
	3n	0.78 - 0.86
	3b	0.78 - 0.86
SWIR	4	1.600 - 1.700	30 متر
	5	2.145 - 2.185
	6	2.185 - 2.225
	7	2.235 - 2.285
	8	2.295 - 2.365
	9	2.360 - 2.430
TIR	10	8.125 - 8.475	90 متر
	11	8.475 - 8.825
	12	8.925 - 9.275
	13	10.25 - 10.95
	14	10.95 - 11.65

 

البته باید دقت کرد که این سنجنده در سال 2007 دچار مشکلی شد که به موجب آن آشکارسازهای بخش swir آن از کار افتاد. به همین دلیل تصاویر سال 2007 به بعد فاقد این باندها می باشد. اما از نظر زمین شناسی چون ویژگی های سطح و سنگ ها در مدت زمان های کوتاه تغییری نمی کند، همچنان می توان از توانایی ها و تصاویر سنسور استر در زمین شناسی و معدن استفاده کرد.

 

ماهواره مادیس

در حال تکمیل

 

نکته پایانی

نکته قابل توجه در استفاده از این سنجنده های میزان دانش کاربر می باشد. یعنی کاربر باید به پژوهش و ویژگی هر سنجنده کاملا آشنا باشد، سپس اقدام به انتخاب تصویر مناسب کند.